नयाँ मन्त्रीहरूलाई नजिकबाट चिनौँ

काठमाडौँ । प्रधान मन्त्री शेरबहादुर देउवाले झण्डै ३ महिनापछि मन्त्रिपरिषद्लाई पूर्णता दिएका छन् । असार २९ गते चार मन्त्रीसहित प्रधान मन्त्रीको शपथ ग्रहण गरेका देउवाले त्यसपछि स्वास्थ्य राज्यमन्त्रीमा उमेश श्रेष्ठलाई नियुक्त गरे । फेरि परराष्ट्र मन्त्रीमा डा नारायण खड्कालाई नियुक्त गरेका देउवाले शुक्रबार बाँकी मन्त्रीहरू नियुक्त गर्दै मन्त्रिपरिषद् विस्तार गरेका हुन् । पछिल्लो पटक विस्तार गरिएको मन्त्रिपरिषद्‌मा मन्त्री बनेकाहरूको संक्षिप्त परिचय यस्तो छ–

विरोध खतिवडा – स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री
सांसद विरोध खतिवडा संसदीय व्यवस्थाको लामो अनुभव भएका नेता हुन् । प्रजातन्त्र स्थापनापछिको पहिलो संसद २०४८ र त्यसपछिका संसदीय निर्वाचन २०५१ र २०५६ सालमा लगातार चुनाव जितेका खतिवडाको संसदमा त्यसबेलाको सक्रियताको अहिले पनि प्रशंसा हुने गर्दछ ।

विरोध खतिवडा भौतिक पूर्वाधार मन्त्री !

तर, २०६४ र २०७० मा भने उनले टिकट पाएनन् । २०७४ मा पुनः निर्वाचित भएर आएपछि भने खतिवडाले मन्त्री बन्ने अवसर पाए । २०३५ सालमा अनेरास्ववियू काठमाडौँ जिल्ला अध्यक्ष हुँदै राजनीतिमा लागेका उनी पञ्चायतविरुद्धको आन्दोलन र राजतन्त्रविरुद्धको आन्दोलनका क्रममा पटक–पटक जेल समेत परेका थिए ।

कानूनमा स्नातक गरेका उनको चर्चा कानूनमन्त्री बन्ने भन्नेमा पनि थियो । फेरि उनी मन्त्री बन्ने लगभग तय भएको थियो । तर, अन्तिममा उनी स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएका छन् । यसको पनि रोचक कहानी छ । नेकपा एकीकृत समाजवादी मन्त्रिपरिषद्‌मा भवानी खापुङलाई पनि नछुटाउने मनस्थितिमा थियो । तर चार मन्त्रालय मात्र पाएपछि समेट्न गाह्रो भएको भन्दै उनलाई राज्य मन्त्री बन्न अफर गरियो । खापुङले सुरूमा प्रस्ताव सिधै अस्वीकार गरे । पछि सबै जनाले मनाउने कोसिस गरेपछि उनले राज्यमन्त्री बन्ने भए विरोध कामरेडको मात्र बन्छु भने । त्यसबेलासम्म स्वास्थ्यमन्त्री रामकुमारी झाँक्री बन्ने निश्चितजस्तै थियो । खापुङको त्यो अडानपछि खतिवडालाई स्वास्थ्य मन्त्रालयमा ल्याएर खापुङलाई पनि राज्यमन्त्री बनाउने निर्णय नेकपा एसले गरेको हो ।

राजेन्द्र श्रेष्ठ – संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासनमन्त्री
राजेन्द्र श्रेष्ठ दोस्रोपटक मन्त्री बनेका हुन् । उनी २०५५ सालमा आवास तथा भौतिक योजनामन्त्री बनेका थिए । वामपन्थी पार्टीबाट राजनीतिक यात्रा सुरु गरेका राजेन्द्र श्रेष्ठ चार दशकदेखि राजनीतिमा छन् ।

नेता राजेन्द्र श्रेष्ठ जसपाको छैटौँ मर्यादाक्रममा

२०३४ सालमा नेकपा चौम, २०३९ मा नेकपा माले हुँदै २०४९ मा नेकपा एमालेको केन्द्रीय सदस्य भएका उनी २०६९ सालसम्म एमालेमा सक्रिय थिए । त्यसपछि उनी संघीय समाजवादी हुँदै हाल जनता समाजवादी पार्टी (जसपा)मा छन् । मध्यावधि निर्वाचन २०५१ मा र २०५६ मा सांसद बनेका उनी २०७४ मा समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीबाट सांसद बनेका थिए ।

डा. मिनेन्द्र रिजाल – रक्षा मन्त्री
नेपाली राजनीतिक क्षेत्रमा विद्वान नेताका रुपमा चिनिन्छ डा. मिनेन्द्र रिजाल । अमेरिकाको न्यूयोर्क विश्वविद्यालयबाट व्यवस्थापनमा विद्यावारिधी गरेका उनले अमेरिकाको न्यूयोर्क विश्वविद्यालयमा तीन वर्ष पढाएका थिए । अहिले पनि उनी काठमाडौँका विभिन्न क्याम्पसमा अध्यापन गराउँछन् । उनले काठमाडौँको बानेश्वरमा एपेक्स कलेजसमेत सञ्चालन गरिरहेका छन् ।

अर्कै लोकमा भएका प्रधानमन्त्री यो लोकमा आउनुपर्छ : डा मिनेन्द्र रिजाल [अन्तर्वार्ता]

२०२६ सालमा धरानको जनता हाईस्कूलको विद्यार्थी युनियनको निर्वाचनबाट विद्यार्थी राजनीति सुरु गरेका रिजाल यसअघि माधवकुमार नेपालको मन्त्रिमण्डलमा संस्कृति मन्त्री र सुशील कोइरालाको मन्त्रीपरिषद्‌मा सूचना तथा सञ्चारमन्त्री भइसकेका छन् ।

गत चुनावमा उनी मोरङ निर्वाच्न क्षेत्र नम्बर २ बाट निर्वाचित भएका हुन् ।

उमाकान्त चौधरी – खानेपानी मन्त्री
२०३६ सालबाट राजनीति थालेका उमाकान्त चौधरी नेपालको संसदीय अभ्यासमा नयाँ अनुहार होइनन् । २०५९ सालमा कृषि तथा सहकारी सहायकमन्त्री भएका उनी २०६४ मा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री बने ।

२०५६ सालमा बारा १ बाट निर्वाचित चौधरी २०६४ मा बारा ५ बाट, २०७४ मा बारा १ बाट निर्वाचित भएका थिए ।

का‌ंग्रेस नेता चौधरीले अनुशासन समिति सदस्यबाट दिए राजीनामा- समाचार - कान्तिपुर समाचार

त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट वनस्पतिशास्त्रमा स्नातकोत्तर गरेका चौधरीको विशेष रुचि शिक्षा तथा विज्ञानसम्बन्धी विषयमा छ । सरकारले यसपटक उनलाई खानेपानी तथा सरसफाई मन्त्रालयको जिम्मेवारी दिएको छ । भलै उनी स्वास्थ्यमन्त्री बन्ने चर्चा पनि भएको थियो । चौधरी लामो समयदेखि नेता कृष्णप्रसाद सिटौलाको समूहमा रहँदै आएका छन् ।

रेणु यादव – भौतिक पूर्वाधार तथा यातायातमन्त्री
भारतमा जन्मिएर विवाहपछि नेपाल आएकी रेणु यादव २०४७ सालदेखि नेपाली कांग्रेसमा आवद्ध भएकी थिइन् । उनी राप्रपा र मधेशी जनअधिकार फोरम हुँदै हाल जनता समाजवादी पार्टीमा छिन् ।

प्रधानमन्त्रीको शैली हिटलरको जस्तो : रेणु यादव

२०५६ सालमा, २०६४ र २०७४ मा उनी सप्तरीबाटै निर्वाचित भएकी थिइन् । उनी यसअघि विज्ञान तथा वातावरण राज्यमन्त्री, शिक्षा मन्त्री, महिला बालबालिका तथा समाजकल्याण मन्त्री भइसकेकी हुन् ।

प्रेमबहादुर आले – संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री
प्रेमबहादुर आले गत निर्वाचनमा डोटी १ बाट निर्वाचित सांसद हुन् । सांसद भएको पहिलो पटकमा नै उनले दुई पटक मन्त्री बन्ने अवसर पाए ।

तत्कालीन नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारमा वन तथा वातावरणमन्त्री बनेका उनी ओली सरकार गएर शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारमा पनि मन्त्री भएका छन् ।

बनमन्त्री प्रेम आले भन्छन्ः मलाई एक अर्ब रुपैयाँको आर्थिक प्रलोभन आयो – BikashNews

उनी ओलीनिकट भएपनि पछिल्लोपटक एमाले विभाजन हुँदा उनी नेकपा एकीकृत समाजवादीतर्फ लागे । उनी धनी मन्त्रीका रुपमा चिनिन्छन् । यतिमात्र होइन‚ उनी बेलाबेला विवादमा पनि परिरहन्छन् । पहिलोपटक मन्त्री भएका बखत आले पटकपटक विवादमा तानिएका थिए ।

दिलेन्द्रप्रसाद बडु – कानून न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्री
दिलेन्द्रप्रसाद बडु २०४८ सालदेखि संसद्‌मा रहेका नेता हुन् । २०४८-२०५१ सम्म आवास तथा भौतिक योजना सहायक मन्त्री भएका उनी २०५६ मा शिक्षा तथा खेलकुद राज्यमन्त्री भए ।

२०६३ मा स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद कोइराला नेतृत्वको सर्वदलीय सरकारमा बडु सञ्चारमन्त्री भए ।

नेकपाका नेता दिलेन्द्र बडूलाई कोरोना पुष्टि

भूगोलमा एमए गरेका उनी संसदीय राजनीतिक अभ्यस्त र परिपक्व विधायकका रुपमा चिनिन्छन् । उनी गत निर्वाचनबाट समानुपातिकतर्फका सांसद भएका हुन् । उनी कांग्रेसमा रामचन्द्र पौडेल पक्षका नेता हुन् ।

देवेन्द्र पौडेल – शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री
नेकपा माओवादी केन्द्रका स्थायी कमिटी सदस्य देवेन्द्र पौडेल पहिलो पटक मन्त्री भएका छन् ।

२०६८ सालमा प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईका प्रमुख राजनीतिक सल्लाहकार थिए । अखिल क्रान्तिकारीबाट राजनीति सुरु गरेका पौडेल तत्कालीन नेकपा माओवादीले सञ्चालन गरेको सशस्त्र युद्धमा १० वर्ष भूमिगत भए । भट्टराईले माओवादी छाडेर नयाँ शक्ति बनाउँदा उनी पनि गए । तर केही समयपछि उनी फेरि माओवादी केन्द्रमै फर्किए ।

देवेन्द्र पौडेल – Nepal Press

शिक्षामन्त्री बनेका पौडेलले राजनीतिशास्त्रमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । माओवादीले सशस्त्र युद्धका क्रममा हालको शिक्षालाई बुर्जुवा शिक्षा भनेको थियो । माओवादीले भनेजस्तो व्यवहारिक र जनवादी शिक्षा नीति अवलम्बन गर्ने दायित्व र जिम्मेवारी अब पौडेलले पाएका छन् ।

महेन्द्रराय यादव – कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री
महेन्द्रराय यादव २०३७ सालदेखि नेपाली राजनीतिमा सक्रिय छन् । वामपन्थी दलबाट राजनीतिक यात्रा सुरु गरेका उनी अहिले जसपामा छन् ।

२०४८ सालमा प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित उनी २०५१, २०५६, २०६४ र २०७४ मा पनि निर्वाचित भएर संसदमा निरन्तर रहँदै आएका छन् ।

महेन्द्र राय यादव | Nepal Flash

२०६२/०६३ को जनआन्दोलनपछि एमाले छाडेर मधेश केन्द्रित आन्दोलनमा लागेका उनी तीनपटक मन्त्री र एक पटक राज्यमन्त्री भइसकेका छन् । २०५४ सालमा राज्यमन्त्री, २०६४ मा सिँचाइमन्त्री, ०६७ मा उद्योगमन्त्री र पछि सामान्य प्रशासन मन्त्री भएका थिए ।

उमा रेग्मी – महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकमन्त्री
आफूलाई सामाजिक सद्भाव र एकताको पक्षधरका रुपमा परिचित गराउन रुचाउने सांसद हुन् उमा रेग्मी । उनी एक बौद्धिक नेतृका रुपमा पनि चिनिन्छिन् । नेपाल महिला संघ, दलित महिला संघ ‘फेडो’को नेतृत्व सम्हालिरहेकी रेग्मी महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्री भएकी छन् ।

टुँडिखेलमा झुण्डाएर गोली ठोकेपछि बलात्कार कम हुन्छः उमा रेग्मी | Online Nepal

२०२८ सालमा शारदानगर हाइस्कुल चितवनको नेविसंघको इकाइ उपसभापतिबाट विद्यार्थी राजनीतिमा संल्ग्न भएकी उनी २०३६ सालमा नेविसंघको केन्द्रीय अध्यक्ष हुँदै नेपाली राजनीतिमा स्थापित भइन् । २०४८ सालमा पर्वत २ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित उनी पुनस्थापित प्रतिनिधिसभा सदस्य, २०६४ मा समानुपातिक सांसद २०७४ को चुनावपछि पनि समानुपातिक सांसद बनिन् ।

शशी श्रेष्ठ – भूमि व्यवस्था सहकारी तथा गरिबी निवारणमन्त्री
विद्यार्थी संगठनबाट राजनीतिक जीवन सुरु गरेकी शशी श्रेष्ठ, छोरा र छोरीलाई पैत्तृक सम्पत्तिमा समान हक स्थापनाको आन्दोलनको नेतृत्व गर्दै राजनीतिमा स्थापित भएकी नेतृ हुन् ।

राज्य व्यवस्था समितिको सभापतिमा शशी श्रेष्ठ निर्वाचित | Ratopati

उनी यसअघि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या राज्यमन्त्री भएकी थिइन् । मन्त्री बन्नुअघि श्रेष्ठले संसदको राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिको सभापतिको जिम्मेवारीमा थिइन् ।

रामकुमारी झाँक्री – सहरी विकासमन्त्री
वामपन्थी राजनीतिमा सक्रिय युवा नेतृ हुन्– रामकुमारी झाँक्री । खासगरी नेकपा एमाले विभाजन भएर नेकपा एकीकृत समाजवादी बन्दा माधव नेपाललाई निरन्तर दिएको साथले उनलाई परिचित गराएको छ ।

रामकुमारी झाँक्री भन्छिन् : मुख्यमन्त्रीले काम गर्नै सकेनन् | Nagarik News - Nepal Republic Media

२०४७ सालमा पृथ्वी मावि गुल्मीबाट अनेरास्ववियूको प्रारम्भिक कमिटीमा आवद्ध हुँदै राजनीतिक यात्रा सुरु गरेकी उनले १९औँ सम्मेलनमा अनेरास्ववियूको अध्यक्ष भएर विद्यार्थी आन्दोलनको नेतृत्व गरिन् ।

संसद्‌मा भने उनको यात्रा २०७४ सालबाट सुरु भएको हो । सांसद भएको पहिलो पटक नै उनले मन्त्री बन्ने अवसर पाएकी छन् ।

रामसहायप्रसाद यादव – वन तथा वातावरणमन्त्री
१७ वर्षको शिक्षण पेसालाई छाडेर राजनीतिमा आएका रामसहायप्रसाद यादव पहिलो पटक मन्त्री भएका छन् । २०६४ मा संविधानसभा सदस्यमा निर्वाचित उनी २०७४ मा बारा २ बाट निर्वाचित भए ।

मधेसका नागरिकलाई अनागरिक बनाउँन खोजिदैछ : रामसहाय यादव | RajdhaniDaily.com - Online Nepali News Portal | Rajdhani Rastriya Dainik

उनले गणित विषयमा बिएस्सी र बिएड गरेका छन् ।

कृष्णकुमार श्रेष्ठ ‘किसान’ – श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री
गत निर्वाचनमा नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेललाई पराजित गरेर चर्चामा आएका कृष्णकुमार श्रेष्ठ ‘किसान’ कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा नेतृत्वकै सरकारमा मन्त्री बन्न पुगेका छन् ।

अपहरणको आरोप प्रमाणित गरेर देखाउन सांसद श्रेष्ठको चुनौती- समाचार - कान्तिपुर समाचार

तनहुँ क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्य उम्मेदवार रहेका पौडेललाई वाम गठबन्धनका एमाले उम्मेदवार कृष्णकुमार श्रेष्ठ किसानले पराजित गरे । गत चुनावमा किसानले पौडेललाई ६ हजार ४१४ मतले पराजित गरेका थिए ।

व्यापारिक पृष्ठभूमिबाट राजनीतिमा सक्रिय भएका श्रेष्ठको राजनीतिक आवद्धताको तीन दशकभन्दा बढी छ । उनी २०३८ सालमा अनेरास्ववियूमा आवद्ध भई राजनीतिमा संलग्न भएका थिए ।

महेश्वरजंग गहतराज – युवा तथा खेलकुदमन्त्री
महेश्वर गहतराज तत्कालीन नेकपा माओवादीले सञ्चालन गरेको १० वर्षे सशस्त्र विद्रोहबाट आएका नेता हुन् ।

माओवादी शन्ति प्रक्रियामा आएपछि २०६४ को चुनावमा पार्टीमै रहेर भूमिका निर्वाह गरेका उनी २०७० को संविधानसभा निर्वाचनमा बाँके १ बाट पराजित भए । २०७४ मा भने उनी त्यही क्षेत्रबाट विजयी भएका थिए । र सांसद भएको पहिलो पटक नै उनले मन्त्री बन्ने अवसर पाएका छन् ।

काम भएपछि खुशी भए सांसद गहतराज « News of Nepal

१ फागुन २०५२ मा सशस्त्र विद्रोह थालेको दिन माओवादीले चार स्थानमा चौकी आक्रमण गरेको थियो, जसमध्ये रुकुमको राडीज्युला प्रहरी चौकीमा गरेको आक्रमणको नेतृत्व गहतराजले गरेका थिए ।

गजेन्द्र हमाल – आपूर्तिमन्त्री
गजेन्द्र हमाल संसद् बाहिरबाट मन्त्री भएका हुन् । उनलाई प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शम्शेर जबराको ‘कोटा’मा मन्त्री बनेको आरोप लागेको छ ।

गैरसांसद गजेन्द्र हमाल आपूर्तिमन्त्री बन्दै

संविधानमा संसद बाहिरबाट पनि मन्त्री हुन सक्ने व्यवस्था छ । तर, संसद्‌बाट मन्त्री भएको व्यक्ति ६ महिनाभित्र संसद् सदस्य हुनुपर्नेछ अन्यथा स्वतः ६ महिनापछि मन्त्री पद जानेछ । मन्त्री नबन्दैदेखि चर्चामा आएका हमालको नियुक्तिले गर्दा सरकारको पनि चर्को विरोध भइरहेको छ ।

भवानी खापुङ – स्वास्थ्य तथा जनसंख्या राज्यमन्त्री
२०३६ सालदेखि निरन्तर राजनीतिमा सक्रिय रहेका भवानी खापुङ पहिलो पटक राज्यमन्त्री भएका छन् । २०६४ सालको संविधानसभा सदस्य निर्वाचनमा पराजित खापुङ २०७४ सालमा तेह्रथुमबाट निर्वाचित भएका हुन् ।

२०४० सालपछि नेकपा एमालेको तेह्रथुम जिल्लामा दुईपटक जिल्ला सचिव, एक कार्यकाल अध्यक्ष हुँदै तत्कालीन नेकपा एमालेको केन्द्रीय अनुशासन आयोगको सदस्य हुँदै उनी केन्द्रीय राजनीतिमा सक्रिय थिए । हाल उनी नेकपा एकीकृत समाजवादीमा छन् । १८ वर्ष शिक्षण गरेका उनी २०५४ सालमा तेह्रथुमको मोराहाङ्ग गाविसको अध्यक्षसमेत भएका थिए ।

बोधमाया यादव – शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि राज्यमन्त्री
राज्यमन्त्री बोधमाया यादव शहीद रामवृक्ष यादवकी छोरी हुन् ।

नवनियुक्त राज्यमन्त्री बोधमाया: 'जनयुद्ध'अघि नै मारिएका थिए उनका बा :: Setopati

नेकपा माओवादीले सशस्त्र विद्रोहको तयारी गरिरहेका बेला रामवृक्ष यादव (मास्टर साहब) को २ भदौ २०५१ मा सरकार पक्षबाट ‘हत्या’ भएको थियो । धनुषाकी बोधमाया सांसद भएको पहिलो पटकमै राज्यमन्त्री बनेकी हुन् ।

संसद डायरीको सहयोगमा

प्रतिक्रिया

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *