नवजात शिशुलाई बोतलकाे दुध खुवाउनु कतिको असर ?
मकालु खबर
माघ १७, काठमाडौं । बच्चा जन्मे पछि आमाको दुध खान पाउनु बच्चाको नैसर्गिक अधिकार हो ।आमाको दूध मात्रै पोषणको लागि नभएर जीवनको धारा हो । यसले आमा र बच्चाहरूको स्वास्थ्यमा सकारात्मक प्रभाव पार्दछ । शिशुलाई जन्मेको छ महिना सम्म स्तनपानमा नै निर्भर राख्नुपर्छ ।
यो शिशुको जीवनको लागि जरूरी छ, किनकी आमाको दूध सुपाच्य हुन्छ र यसले पेटको गडबडीको पनि डर हुँदैन ।
स्तनपान गराउँने तरीका
स्तनपान गराउँने निश्चित तरिका हुन्छ । बच्चालाई आमाको काखमा टसाएर राख्नुपर्छ, बच्चाको टाउको अलिकति माथि आमाको स्तन सम्म पुर्याउनुपर्छ , स्तनको कालो भाग र निप्पल बच्चाको मुख भित्र पुग्नुपर्छ । त्यस पछि बच्चाले दुध खाएको आवाज आउनु पर्छ ,बच्चा आनन्द भएर बसेको हुनुपर्छ र यी सबै प्रक्रिया पुरा भयो भने यस्लाई राम्रो स्तनपान गरिएको भन्ने बुझिन्छ ।
स्तनपान गर्न पाउनु हरेक जन्मेको बच्चाको अधिकार हो, त्यो अधिकार हनन् गर्नु हुदैन । आजभोली महिलाले शरीरीक बनाउट बिग्रने डरले स्तनपान गराउँदैनन् तर त्यसको कुनै तथ्यहरु छैन । बच्चा जन्मे पछिको ६ महिना सम्म आमाको दुध प्रयाप्त पुग्छ, यदि राम्रो सँग दुध आएको छ भने ६ महिना सम्म अरु बाहिरको दुध नदिदा राम्रो हुन्छ ।
समयको अन्तर कति
बच्चलाई दुध खुवाउदा कति समयको अन्तरमा खुवाउने भन्दा पनि बच्चाले कति दुध खान मान्छ वा बच्चाकै माग अनुसार खुवाउनु पर्छ । यदि बच्चा २ र २ घण्टामा खान खोज्छ अथवा त्यो भन्दा नि कम समयमा खान खोज्यो भने खुवाउन सकिन्छ । यदि बच्चा निदायो २ घण्टा सम्म पनि उठेन भने उस्लाई उठाएर भएपनि खुवाउनु पर्छ अर्थात कुनैपनि बच्चालाई २ घण्टाको अन्त्ररालमा दुध खुवाउनु पर्छ । बच्चा रोयो भने , बच्चाले दिशा पिसाब,गरेपछि बच्चाको पेट खाली हुन्छ र तुरुन्तै दुध खुवाउनु पर्छ ।
बच्चाले जति दिउसोमा दुध खान्छन् त्यो भन्दा कम रातिको समयमा खाने गर्दछन् । दिउसो २ घण्टामा स्तनपान गराउँनु पर्छ भने रातीको समयमा ३ र ४ घण्टाको फरकमा खुवाउँनु पर्छ ।
धेरै कारणहरुले आमाको दुध नआउँने समस्या हुन्छ यदि यस्तो छ भने औषधिहरु हुन्छ त्यो दिएर पनि दुध आउने बनाउनु पर्छ । औषधीको सेवनलेपनि दुध आएन भने बच्चालाई गाइको अथवा बजारमा पाइने दुधलाई थोरै पातलो गरेर दिन सकिन्छ ।
बोतलबाट दुध खुवाउदा कतिको असर
बोतलबाट दुध खुवाउनु राम्रो होइन, किनभने बोतलको भित्र कीटाणुहरू हुन्छ जस्ले गर्दा बच्चाहरुलाई पखाला अथवा संक्रमण हुन सक्छ । बोतलबाट दुध खुवाउनु भन्दा चम्चा बाट दुध खुवाउनु राम्रो मानिन्छ । यस्ले बच्चाको स्वास्थ्यलाई पनि राम्रो गर्छ ।
बच्चाले बोतलको दुध खान बानी परेपछि सजिलो तरिकाले दुध खान खोज्छ र आमाको दुध खान खोज्दैन । बोतलको दुध खान जति सजिलो हुन्छ आमाको दुध खान अलि गाह्रो हुन्छ त्यसैले गर्दा सुरु देखि बोतलबाट दुध खुवाउनु हुदैन ।
स्तनपान गराउँदा आमाको स्वास्थ्यमा हुने फाईदा
स्तनपान गराउँदा बच्चाको स्वास्थयको साथसाथै आमाको स्वास्थ्यमा पनि त्यतिकै फाईदा पुग्ने गर्दछ । आमालाई फाइदा हुने कुराहरु भनेको मेटाबोलिक रेट बढाउनु , आमा हुने मेटाबोलिजम व्यवस्थापन गर्ने काम गर्छ, हार्मोनल परिवर्तन भइ रहेको हुन्छ त्यसलाई पनि स्तनपानले सन्तुलन गर्ने काम गर्छ । नियमित स्तनपान गराउदा गर्भावस्था रोकथाम गर्न पनि मर्दत पुग्दछ । तर गर्भ नै रहदैन भन्ने सोच्नु गलत हो । स्तनपानले बच्चा र आमा बिचको सम्बन्धलाई सुमधुर बनाउँछ ।
बच्चालाई आमाको दुध नखुवाउदा हुने बेफाइदा
बच्चालाई आमाको दुध खुवाउदा धेरै फाईदा पुग्ने गर्दछ । आमाको दुधमा एन्टिबायोटिकहरु पनि हुन्छ, हेमोग्लोबिन , चाहिने माइक्रो न्युट्रिसन देखि सबै भिटामिन पाईन्छ । भर्खर जन्मेको बच्चामा रोग सँग लड्ने क्षमता हुदैन त्यसैले स सानो संक्रमणहरुले पनि समात्ने गर्छ ।
आमाको दुध राम्रो सँग खुवाइएको बच्चाहरुमा संक्रमण हुने सम्भावना कम हुन्छ भने यदि आमाको दुध नखुवाइ बोतलबाट खुवाउने बच्चाहरुको हकमा संक्रमण चाडै सामत्ने डर हुन्छ । त्यसैले बच्चाहरुलाई रोग सँग लड्ने क्षमता स्तनपानले गराउँछ । महिला स्वास्थ्यबाट
मकालु खबर
